Quá trình chế tác có thể chia thành ba nhóm công việc lớn: xử lý viên thô, chế tác cắt mài và hoàn thiện lắp vào đồ trang sức. Mỗi giai đoạn đều yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật và kiểm soát chất lượng chặt chẽ.
Chế tác trang sức đá quý cần tuân thủ quy trình nghiêm ngặt
Việc bắt đầu từ một viên đá thô chất lượng cao là nền tảng cho sản phẩm trang sức xuất sắc. Người thợ và nhà nhập khẩu cần kiểm tra các chỉ số khoáng vật học cơ bản: độ cứng Mohs để xác định mức độ chịu mòn, độ trong suốt (clarity), chỉ số khúc xạ (refractive index), mật độ (specific gravity) và tính phân lớp, vết nứt (cleavage). Những viên có vết nứt lớn, tạp chất dạng vệt hay nhiều vết bao sẽ làm giảm độ bền và khả năng cắt mài, đồng thời ảnh hưởng tới giá trị thẩm mỹ.
Ở giai đoạn này, quy trình khoa học bao gồm quan sát bằng kính hiển vi, đo chỉ số khúc xạ bằng refractometer và cân bằng tỉ trọng; với những viên quý hiếm, còn tiến hành phân tích phổ (spectroscopy) để phát hiện xử lý nhân tạo hoặc tạp chất khó thấy.
Trải qua xử lý đá quý thô dần hoàn thiện vẻ ngoài đẹp mắt
Sau khi chọn viên thô, người thợ sẽ đưa ra phương án tối ưu dựa trên hình dạng, vết nội tạp và màu sắc tự nhiên của đá. Giai đoạn này kết hợp nghệ thuật và khoa học: người thiết kế sẽ cân nhắc kỹ thuật cắt (brilliant, step cut, cabochon…), tỷ lệ cắt để tối ưu độ phản quang và khử quang sai màu, cũng như cách loại bỏ hoặc tận dụng tạp chất thành đặc điểm thẩm mỹ (ví dụ những vệt rutile trong thạch anh tạo hiệu ứng “silk” giá trị).
Về mặt kỹ thuật, lựa chọn phương án chế tác còn phải tính đến ứng suất nội sinh trong tinh thể, nếu cắt sai hướng, đá có thể nứt do ứng suất tạo ra. Do đó, trước khi cắt, viên đá thường được nung sấy kiểm tra hoặc áp dụng kỹ thuật quang học để xác định phương hướng tinh thể an toàn.
Cắt và mài là “trái tim” chế tác. Đây là giai đoạn biến hoá hình dáng và giúp đá thể hiện tối đa quang học của nó. Quá trình bao gồm cắt thô để tạo phôi, mài thô để định hình, mài tinh để tạo mặt và cuối cùng đánh bóng để đạt độ sáng, độ trong mong muốn. Kỹ thuật mài đòi hỏi hiểu biết về tỉ lệ cắt (angles, pavilion depth, crown height), những yếu tố quyết định chỉ số ánh sáng phản xạ nội tại của đá quý.
Đối với đá cabochon (ví dụ moonstone, opal), nghệ nhân phải kiểm soát đường cong bề mặt để tối ưu hiệu ứng quang học như adularescence hay play-of-color. Sau mài, đá thường được làm sạch bằng siêu âm hoặc dung môi chuyên dụng, rồi kiểm tra lại các chỉ tiêu quang học đồng thời sàng lọc để phát hiện các vết nứt vi mô trước khi chuyển sang công đoạn lắp ghép.
Nhiều loại đá tự nhiên trải qua xử lý nhằm tăng màu hoặc độ trong; phổ biến có xử lý nhiệt (heat treatment), tẩm dầu (oiling) cho emerald, hoặc xử lý bột mặt (filling) để che lấp vết nứt. Việc này có căn cứ khoa học nhưng đòi hỏi minh bạch: nhà sản xuất uy tín phải ghi rõ loại xử lý vì chúng ảnh hưởng đến giá trị và cách bảo quản. Kiểm định bằng phổ kế Raman, phổ hồng ngoại (FTIR) hay phân tích hóa học vi mô có thể xác định dấu vết xử lý.
Khi viên đá đã sẵn sàng, bước tiếp theo là thiết kế bộ khung: chọn kim loại (vàng, bạch kim, bạc) với độ cứng phù hợp, thiết kế chấu, viền hoặc bezel để bảo vệ và tôn viên đá.
Ở giai đoạn này, tính toán cơ học là cần thiết, đường gắn cần đảm bảo không tạo ứng suất lên viên đá, và cấu trúc tổng thể phải giữ viên đá chắc chắn mà vẫn hài hòa thẩm mỹ. Các thử nghiệm cơ học như lực kéo, mô phỏng va đập nhỏ được thực hiện để đảm bảo tính bền vững. Sau lắp ghép, đồ trang sức được làm sạch, kiểm tra độ cân đối, và dưới kính hiển vi sẽ kiểm tra an toàn chấu, mép kim loại tránh gây trầy xước khi đeo.
Giai đoạn cuối cùng tập trung vào hoàn thiện bề mặt kim loại, đánh bóng tổng thể và gắn kèm chứng từ kiểm định. Sản phẩm được kiểm tra lần cuối về tiêu chuẩn đá (màu, độ trong), chất lượng chế tác (mối hàn, bavia, bề mặt), và an toàn đeo.
Với các sản phẩm cao cấp, kèm theo là giấy chứng nhận nguồn gốc và xử lý đá, hướng dẫn bảo quản chi tiết cũng như chính sách bảo hành. Cuối cùng, sản phẩm được đóng gói chuyên nghiệp, có tem và ghi chú kiểm định để khách hàng nhận được món trang sức vừa đẹp vừa yên tâm về chất lượng.
Đến SAJA để sở hữu những món trang sức đá quý giá trị cao
SAJA hiểu rằng khách hàng ngày nay không chỉ mua một món trang sức mà còn mua cả cam kết về độ thật, bền và minh bạch nguồn gốc. Vì vậy, mọi sản phẩm đá tự nhiên tại SAJA đều tuân thủ quy trình kiểm soát nghiêm ngặt: từ lựa chọn viên thô có chứng từ nguồn gốc, thử nghiệm khoáng vật học, tới chế tác bởi nghệ nhân tay nghề cao và kiểm định cuối cùng bởi phòng thí nghiệm độc lập khi cần.
Bộ sưu tập trang sức đá tự nhiên của SAJA được phân cấp rõ ràng theo mục đích sử dụng: dòng trang sức hàng ngày sử dụng đá có độ bền cao và thiết kế ôm sát để tiện lợi khi đeo; dòng cao cấp tập trung vào màu sắc, độ trong và xử lý tối thiểu, kèm giấy chứng nhận; dòng vật phẩm phong thủy chú trọng chọn viên có sóng năng lượng phù hợp và kích thước phù hợp cho không gian đặt. Mỗi sản phẩm đều kèm hướng dẫn bảo quản cụ thể: tránh nhiệt độ đột ngột, không dùng hóa chất tẩy rửa mạnh, và bảo quản riêng để tránh trầy xước.
SAJA còn cung cấp dịch vụ cá nhân hóa, từ tư vấn lựa chọn đá phù hợp theo nhu cầu, thiết kế mẫu riêng tới sửa chữa, tái chế trang sức cũ thành phiên bản mới, mọi bước đều minh bạch về chi phí và tiêu chuẩn kỹ thuật. Với chính sách bảo hành và hậu mãi rõ ràng, SAJA đảm bảo khách hàng nhận được sản phẩm không chỉ đẹp mắt mà còn an tâm về chất lượng lâu dài. Liên hệ ngay tới SAJA hôm nay để được tư vấn, hỗ trợ chi tiết.
>>>Xem thêm: Đá thạch anh -Xưởng chế tác sỏi đá thạch anh cao cấp
CÔNG TY TRANG SỨC & PHỤ KIỆN SÀI GÒN (SAJA)
CÔNG TY TNHH ĐÁ SAJA
- Trang sức Đá & Bạc:
50-52 Nhiêu Tâm, P.5, Q.5, TP.HCM - 0934 100 586
- Vật phẩm Đá (Đá thô, đá trưng bày):
850-852 Trần Hưng Đạo, P.7, Q.5, TP.HCM - 0944 100 586
Khiếu nại, CSKH: 0939 100 586
Website: www.saja.vn Tel: 028 6278 0899 Email: sales@saja.vn
Giờ mở cửa: Thứ 2-7: 8h00 - 19h00. CN: 8h00-17h00
Giầy phép kinh doanh: 0318813769 cấp bởi Sở kế hoạch và đầu tư thành phố Hồ Chí Minh, đăng ký ngày 17 tháng 01 năm 2025
(0) 
